
Witamina E to grupa związków zwanych tokoferolami. Mają one szerokie zastosowanie w medycynie i kosmetyce. Ich odpowiednia ilość w organizmie to dobry krok do zdrowia i pięknego wyglądu.
Właściwości witaminy E
Witamina E, obok witaminy A i C, jest głównym przeciwutleniaczem. Oznacza to, że bierze udział w zwalczaniu wolnych rodników, prowadzących do uszkodzenia komórek i rozwoju chorób nowotworowych. Wolne rodniki są także odpowiedzialne za starzenie się skóry. Witamina E bierze również udział w syntezie substancji przeciwkrzepliwych oraz ochronie krwinek czerwonych. Wpływa na prawidłową wydolność mięśni. Znana jest także jako witamina płodności dzięki swoim właściwościom związanym z wytwarzaniem nasienia u mężczyzn. Jest współodpowiedzialna za utrzymanie i prawidłowy rozwój płodu. Wspomaga wzrok.
Witamina E – dawkowanie
Instytut Żywności i Żywienia zaleca, by dzienna dawka witaminy E nie przekraczała 6 mg u dzieci, 10 mg u mężczyzn oraz 8 mg u kobiet, przy czym przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych zwiększa zapotrzebowanie na ten składnik odżywczy. Osoby starsze, po 75. roku życia powinny przyjmować dziennie of 20 do 50 mg witaminy E.
Niedobór witaminy E
Witamina E należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach – jest zatem magazynowana w organizmie i nie ulega wydaleniu razem z moczem czy potem. Jej niedobory są niezwykle rzadkie i wiążą się z zaburzeniami wchłaniania tłuszczu. Awitaminozę może wywoływać także celiakia, mukowiscydoza, a także choroba genetyczna – abetalipoproteinemia.
Niedobór witaminy E można rozpoznać po takich objawach, jak:
- osłabienie koncentracji,
- rozdrażnienie i zmęczenie,
- anemia,
- pogorszenie się wzroku,
- bezpłodność,
- wypadanie włosów,
- pogorszenie stanu zębów i kości,
- degradacja mięśni,
- zaburzenia neurologiczne,
- podatność na infekcje.
Nadmiar witaminy E
Zbyt duża ilość witaminy E może powodować osłabienie mięśni, bóle głowy, zmęczenie, a także zaburzenia widzenia oraz zaburzenia jelitowe. Najlepiej spożywać ją z pożywieniem, ponieważ w ten sposób ograniczamy możliwość przedawkowania. Przyjmując suplementy, warto natomiast zwrócić uwagę na dawkowanie.
Źródła witaminy E
Największe zasoby witaminy E znajdują się w oleju i margarynie słonecznikowej oraz w orzechach laskowych. Równie dużą jej ilość zawiera oliwa z oliwy, a także olej kukurydziany, rzepakowy i sojowy, nasiona słonecznika i migdały. Doskonałym źródłem witaminy E są również płatki owsiane i otręby pszenne, orzechy włoskie i arachidowe, a także warzywa i owoce: pomidory, brokuły, jarmuż, szpinak, papryka, pietruszka, dynia, biała kapusta, awokado, czarne porzeczki. Mniejszą zawartość witaminy E znajdziemy w marchewce, brukselce, soi, brzoskwiniach i morelach.
Witamina E – fakty i mity
- Duże ilości witaminy E znajdują się w olejach. Warto jednak wybierać te tłoczone na zimno, nie rafinowane – proces rafinacji niszczy bowiem aż 75% tej witaminy.
- Witamina E została odkryta w latach 20. XX wieku, kiedy to badacze odkryli w oleju pszenicznym substancję niezbędną do rozmnażania szczurów. Stąd wywodzi się nazwa tokoferol – „thokos” to „potomstwo”, a „phero” – „rodzę”, „niosę”.
- Przyswajanie witaminy E wspomaga witamina A, kompleks witamin B, witamina C, mangan, selen, fosfor oraz nienasycone kwasy tłuszczowe.
- Witamina E to grupa substancji, które są odmianami tokoferolu. Najważniejsze z nich to alfa-tokoferol, beta-tokoferol, gamma-tokoferol i delta-tokoferol.
- Sam alfa-tokoferol może szkodzić – badania wykazały, że nie ma on właściwości antyoksydacyjnych, a jego spożycie może wręcz działać toksycznie na organizm człowieka. Dopiero połączenie różnych frakcji tokoferoli i tokotrienoli zapewnia korzystny wpływ na organizm.
