Witaminoza z 4Swiss: Witamina A

Przyjaciółka oczu i skóry, naturalny sposób na urodę – tak o witaminie A mówią specjaliści. Co jeszcze nasz organizm może zyskać dzięki jej odpowiedniemu poziomowi?

Właściwości witaminy A

Witamina A występuje w różnych odmianach: jako retinol, beta-karoten, akseroftol i prowitamina A. Organizm częściowo czerpie ją z tłuszczów zwierzęcych, a częściowo syntetyzuje w jelitach z beta-karotenu oraz kartenoidów znajdujących się w warzywach i owocach. Jej wpływ na zdrowie jest ogromny. To ona buduje naturalną odporność organizmu i bierze udział w tworzeniu rodopsyny odpowiedzialnej za dobry wzrok. Dzięki niej możemy cieszyć się także zdrowym szkliwem oraz czystą, piękną cerą. Bez witaminy A nie byłby możliwy także metabolizm białek i hormonów steroidowych. Odpowiada ona również za wzrost, dlatego jest tak ważna dla organizmu dziecięcego.

Duże znaczenie witamina A odgrywa w profilaktyce i leczeniu chorób nowotworowych. Współdziała ona z układem odpornościowym w walce z rakiem sutka oraz płuc. Zmniejsza także śmiertelność chorych na białaczkę i ogranicza uboczne działanie chemioterapii. Spowalnia postępowanie nowotworów jelita grubego oraz stercza.

Witamina A – dawkowanie

Zalecane dzienne spożycie witaminy A różni się ze względu na wiek oraz płeć. Inną dawkę powinny stosować także kobiety w ciąży oraz karmiące piersią.

Dawkowanie witaminy A według Instytutu Żywności i Żywienia:

dzieci od 1. do 3. roku życia: 400 µg
dzieci od 4. do 6. roku życia: 450 µg
dzieci od 7. do 9. roku życia: 500 µg
chłopcy i dziewczęta od 10. do 12. roku życia: 600 µg
chłopcy od 13. do 18. roku życia: 600 µg – 900 µg
dziewczęta od 13. do 18. roku życia: 700 µg
mężczyźni: 900 µg
kobiety: 700 µg
kobiety w ciąży poniżej 18. roku życia: 750 µg
kobiety w ciąży powyżej 18. roku życia: 770 µg
kobiety karmiące poniżej 18. roku życia: 1200 µg
kobiety karmiące powyżej 18. roku życia: 1300 µg

Niedobór i nadmiar

Witamina A jest rozpuszczalna w tłuszczach, dlatego odkłada się w tkance tłuszczowej i wątrobie. Trudno zatem doprowadzić do jej niedoboru. Znacznie łatwiej przedawkować witaminę A – wówczas działa ona jak związek toksyczny i może powodować:

zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
powiększenie wątroby i śledziony,
przebarwienia oraz świąd skóry,
światłowstręt,
drażliwość,
krwawienie z dziąseł,
bóle głowy,
łamliwość paznokci i wypadanie włosów.

Przypadki, kiedy w organizmie witaminy A może być za mało, są niezwykle rzadkie, ale spotykane. Najczęściej niedobór tej witaminy wiąże się z zaburzeniami jej wchłaniania albo w wyniku diety ubogiej w białka i tłuszcze. Przyczyną może być także duża ilość spożywanego alkoholu czy palenie papierosów. Wówczas mogą się pojawić następujące objawy:

spadek odporności,
zahamowanie wzrostu,
zmiany w układzie nerwowym,
suchość gałki ocznej,
kurza ślepota,
przesuszona skóra na łokciach i kolanach.

Źródła witaminy A

Wysoką zawartość witaminy A znajdziemy w mięsie, szczególnie w wątróbce drobiowej, wieprzowej i wołowej, ale również w cielęcinie, kurczaku, kaczce, rybach. Bogate są w nią także produkty mleczne: mleko krowie i kozie, ser twarogowy, jogurt owocowy i naturalny, kefir.

W warzywach i owocach witamina A występuje w postaci beta-karotenu. Znajdziemy go w produktach o żółtej, pomarańczowej i czerwonej barwie, m.in. w marchwiach, pomidorach, papryce, mango, morelach, dyni. Duże zasoby beta-karotenu znajdują się również w warzywach o zielonych liściach: w szpinaku, sałacie, natce pietruszki, jarmużu, brokułach, liściach buraka.

Witamina A – fakty i mity

Nadmiar witaminy A jest groźny dla płodu, dlatego kobiety w ciąży muszą uważać z jej ilością. Jej przedawkowanie może spowodować nawet rozwój wad wrodzonych. Co zrobić, aby uniknąć zagrożenia? Najlepiej zrezygnować z suplementów zawierających witaminę A oraz ograniczyć ilość spożywanego mięsa, bogatego w witaminę A w postaci retinolu.
Owoce i warzywa bogate w witaminę A można jeść bez obaw o przedawkowanie. Wynika to z faktu, że witamina ta rozpuszcza się w tłuszczach. Aby zwiększyć jej przyswajalność, możesz dodać do sałatki odrobinę oleju lub śmietany.
Dzięki swoim właściwościom witamina A znalazła szerokie zastosowanie w kosmetologii. Zapobiega ona procesom starzenia się skóry, regeneruje naskórek, rozjaśnia plamy, poprawia koloryt cery.
Latem witamina A chroni skórę przed poparzeniami.
Najczystszą i najbardziej aktywną postacią witaminy A jest retinol, który jest podstawowym składnikiem kremów przeciwzmarszczkowych i przeciwtrądzikowych. Wspiera on regenerację kolagenu i elastyny, sprawiając, że skóra odzyskuje jędrność i równomierny koloryt.
Zdecydowanie bardziej bezpieczne jest uzupełnianie poziomu witaminy A dzięki przemyślanej diecie, bogatej w warzywa i owoce. W sytuacji niedoboru organizm sięga bowiem po magazynowane zapasy tego składnika odżywczego. Stosowanie suplementów diety może doprowadzić do przedawkowania. Nadmiar witaminy A działa na organizm toksycznie.